Inteligencja wieloraka – wychowaj bystrzaka

W 2013 padł kolejny rekord wśród młodych członków brytyjskiej Mensy. Do prestiżowego grona zrzeszającego osoby z najwyższym ilorazem inteligencji dołączył Adam Kirby. Co w tym takiego zaskakującego? Otóż młody Adam w 2013 miał zaledwie… dwa lata. Nie należy jednak zapominać, że zagadnienie testów na iloraz inteligencji bywa często przedmiotem uzasadnionej, krytyki. Od długiego czasu powtarzają się zarzuty, że testy IQ nie dają pełnowymiarowego poglądu na intelektualne możliwości jednostki, skupiając się na jej ściśle logiczno-matematycznych predyspozycjach. Tymczasem, jak wiadomo, nie każdy z nas rodzi się z umysłem ścisłym. Gdy zależy nam na rozwoju i odkryciu talentu dziecka, mamy jednak pod ręką inne sposoby spojrzenia na jego potencjał. Przykładem jest inteligencja wieloraka, teoria którą wprowadził Howard Gardner.

Howard Gardner - autor teorii -inteligencja wielorakaHoward Gardner jest legendą w środowisku nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej. Profesor Uniwersytetu Harvarda słynie jako autor teorii o inteligencji wielorakiej. Teoria ta, ogłoszona w 1983 roku, okazała się rewolucyjna dla myślenia o inteligencji w edukacji. Gardner zwrócił bowiem uwagę, że każdy człowiek posiada nie “jedną”, ale “kilka” różnych typów inteligencji, które może w różnym stopniu rozwijać, a odmienne przejawy naszej aktywności są zależne od rozwoju jej konkretnego rodzaju. Co ważne, potrzebujemy przyjąć też inne strategie, jeżeli zależy nam na rozwoju poszczególnych, gardnerowskich inteligencji u dziecka.

W jaki sposób moglibyśmy łatwo rozpoznać, w którym typie inteligencji “specjalizuje się” dziecko? Oto typu inteligencji, które wyliczył Gardner oraz oraz charakterystyka dzieci, u których dany typ szczególnie mocno się rozwija:

Inteligencja językowa:

Gardner wskazuje, że dziecko z wysoko rozwiniętą inteligencją językową lubi dużo mówić, opowiadać i słuchać opowieści. W swoich wypowiedziach używa bogatego słownictwa, łatwo uczy się języków obcych, tworzy oryginalne historie i jest uwrażliwione na rytmy. Lubi recytować wiersze, dość wcześnie podejmuje próby czytania. Tę inteligencję można rozwijać poprzez zgadywanki, gry słowne, czytanie bajek, śpiewanie i zadawanie dziecku pytań, aby skłonić je do wypowiedzenia się na dany temat.

Inteligencja matematyczno–logiczna:

dziecko utalentowane w tym zakresie potrafi myśleć logicznie, preferuje ustaloną kolejność i porządekGardner - inteligencja wieloraka rzeczy oraz precyzyjne instrukcje. Jest z natury konkretne i dociekliwe, lubi badać i zbierać informacje, gry logiczne, łamigłówki i zagadki. Z łatwością dostrzega związki przyczynowo–skutkowe. Typ ten, jak uważa Gardner, można rozbudzać przez zagadki skłaniające do myślenia, zadania matematyczne, gry liczbowe, układanie historyjek obrazkowych, ale też przez wspólne gotowanie, przygotowanie posiłków, majsterkowanie i wyciąganie wniosków z bajek.

Inteligencja ruchowa:

uzdolnienia w tym zakresie poznamy po dziecku, które lubi ćwiczenia fizyczne i zabawy ruchowe. Taki młody człowiek potrafi, a nawet woli, wyrażać emocje własnym ciałem. Łatwo uczy się różnych sprawności ruchowych, przoduje wśród rówieśników w sporcie. Ma dobre wyczucie odległości i przestrzeni, jest uzdolnione manualnie, sprawnie posługuje się przedmiotami. W czasie rozmowy używa mowy ciała i gestykuluje. Aby wzmocnić biegłość w tej dziedzinie, Gardner poleca, że dziecko powinno nie tylko uprawiać sport, ale też np. uczestniczyć w zajęciach artystycznych, nauce tańca i brać udział w przedstawieniach teatralnych.

Inteligencja wizualno–przestrzenna:

jest wysoka u dzieci ze zdolnością dostrzegania szczegółów otaczającego świata, wrażliwych na kształty, linie, przestrzeń, kolory. Takie dzieci posiadają pamięć obrazową. Lubią bawić się układankami, mapami, labiryntami, jak również rysować, rzeźbić, wycinać, lepić, modelować i tworzyć rozmaite formy przestrzenne. Gardner wskazuje, że takie dzieci mają dobrze rozwinięty zmysł dotyku, łatwo odnajdują drogę w nowym miejscu, szybko też uczą się korzystać z map, diagramów i tabel. Jeśli chcesz, by Twój uczeń lub dziecko rozwijało się w tym zakresie, niech wykonuje prace plastyczne, poznaje różne techniki, skleja modele, układa puzzle i lepi z plasteliny.

Inteligencja muzyczna:

silne predyspozycje w tym rodzaju inteligencji są charakterystyczne dla dzieci, które mają poczucie rytmu i z łatwością zapamiętują rytmy i rymy. Takie dzieci, jak twierdzi Howard Gardner, lubią śpiewać i chętnie uczą się przy muzyce, są wrażliwe na wszelkie dźwięki, mają dobry słuch muzyczny. Często się zdarza, że dzieci z mocną inteligencją muzyczną podczas zabawy samodzielnie komponują melodie czy też próbują grać na instrumentach muzycznych. Chcesz, by rozwijały te zdolności? Zadbaj o to, by wszystko, czego dziecko się uczy, było łączone i kojarzone z muzyką wszystko, organizuj ćwiczenia z wyróżniania i nazywania dźwięków z otoczenia (choćby podczas spaceru), a wiadomości do nauczenia się zamieniaj w piosenki.

Iteligencja wieloraka

Inteligencja przyrodnicza:

uwydatnia się przede wszystkim u dzieci zaciekawionych światem roślin i zwierząt. Takie dziecko lubi przebywać na świeżym powietrzu, dostrzega zależności i wzorce w przyrodzie. Kolekcjonuje okazy przyrodnicze, zbiera albumy, obrazki czy książki o tej tematyce. Interesuje się zjawiskami przyrodniczymi, fizycznymi i chemicznymi. Często hoduje własny „ogródek” w doniczce. Gardner sugeruje, że dziecko, aby mogło się dalej rozwijać w tych dziedzinach, powinno prowadzić hodowlę roślin, oglądać programy przyrodnicze, pomoże mu również posiadanie i tresowanie własnego zwierzątka.

Inteligencja intrapersonalna:

typowa dla dziecka, które lubi pracować samodzielnie oraz zna i wykorzystuje swoje mocne strony. Jak pisze Gardner, takie dziecko jest indywidualistą, samodzielnie wyznacza i jasno precyzuje własne cele, potrafi wyrażać swoje uczucia i lubi decydować o sobie. Jeżeli zauważyliście takie predyspozycje u swojego dziecka, pozwólcie mu samodzielne wybierać nowe zadania, planować swoją pracę, adaptujcie specjalnie dla niego gry i zabawy.

Inteligencja interpersonalna

charakteryzuje dziecko, które lubi i potrafi pracować w grupie, a także łatwo nawiązuje kontakty społeczne. Jest komunikatywne, popularne wśród znajomych i często posiada zdolności przywódcze. Potrafi słuchać innych i dba o dobre relacje w grupie, ale też zachowuje asertywność przy konfrontacji. Howard Gardner twierdzi, że takie dziecko cechuje się empatią, dzięki czemu wczuwa się w problemy innych i potrafi dzięki temu rozwiązywać konflikty. Dziecko rozwinie się w tym zakresie dzięki zabawom w większym gronie i uczeniu się dzieci od siebie nawzajem.

Jak pokazują powyższe przykłady, można śmiało stwierdzić, że Gardner dokonał sporego przełomu w myśleniu o rozwoju ludzki, a inteligencja niejedno ma imię. Czy naszym dzieciom lub podopiecznym będzie dane dołączyć do grona Mensy? Tego nie wiadomo. Innym zadaniem, kto wie, czy nie najważniejszym, które na nas spoczywa, jest odkrycie w nim jego wyjątkowego  talentu i dołożenie wszelkich starań, aby mogło w naturalny i prosty sposób rozwijać je z biegiem lat. ZdobywcyWiedzy.pl są platformą, która umożliwia wielostronny, kompleksowy rozwój dziecka, dzięki wydzielonym modułom na poszczególne edukacje, interaktywnym, multimedialnym charakterowi quizom, oddziaływaniu na wzrok i słuch, a także możliwości grywalizacji i działania w grupie pomiędzy uczniami. Przekonajcie się już dziś!

Mateusz

Możesz również polubić…

2 komentarze

  1. Panie Mateuszu,
    Brakło inteligencji interpersonalnej, natomiast przyrodniczą nie zdefiniował Gardner. To tak tylko w kwestii formalnej.

    • Mateusz pisze:

      Pani Karolino,

      Inteligencja interpresonalna jest, po prostu wkradł nam się mały “chochlik” i nie wytłuściło podtytułu. Dziękujemy za czujność :).

      Co do inteligencji przyrodniczej/środowiskowej, to faktycznie, Gardner nie zaliczył jej do oryginalnej siódemki typów, niemniej w publikacji z 1995 uznał, że jak najbardziej można ją uwzględnić :).

      “If I were to rewrite Frames of Mind today, I would probably add an eighth intelligence – the intelligence of the naturalist. It seems to me that the individual who is readily able to recognize flora and fauna, to make other consequential distinctions in the natural world, and to use this ability productively (in hunting, in farming, in biological science) is exercising an important intelligence and one that is not adequately encompassed in the current list.”

      Źródło:
      https://learnweb.harvard.edu/WIDE/courses/files/Reflections.pdf

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *